“เขียนฟ้าด้วยใจ : สังเกตและบันทึกความอัศจรรย์ของจักรวาล”

โดย หอจดหมายเหตุดาราศาสตร์แห่งชาติ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)
เวลา 10.00 – 18.00 น.

ในยุคปัจจุบันที่ชีวิตประจำวันเต็มไปด้วยความเร่งรีบ ผู้คนจำนวนมากมักละเลยการใส่ใจรายละเอียดเล็กๆ น้อย ๆ รอบตัว การเขียนบันทึกการสังเกตท้องฟ้า ดวงดาว ไปจนถึงธรรมชาติรอบตัว เป็นวิธีที่ช่วยเสริมสร้างความตระหนักรู้ (awareness) และช่วยสะท้อนความคิดหรือความรู้สึกของตนเองอย่างสร้างสรรค์ นอกจากนี้ยังเป็นเครื่องมือความสำคัญในการพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์อย่างมีประสิทธิภาพ

การจดบันทึกนั้นทำให้เราสามารถย้อนกลับไปอ่านความทรงจำของเรามาครั้งในอดีตได้ และยังเป็นบันทึกประวัติศาสตร์ได้ถ้าหากบันทึกเหล่านั้นสามารถอยู่รอดจากกาลเวลาและถูกส่งต่อไปยังผู้คนในอนาคตที่อยากรู้เรื่องราวในอดีตที่พวกเขาเหล่านั้นไม่เคยได้สัมผัส การเล่าเรื่องในมุมมองของผู้เขียนบันทึกนั้นอาจจะไม่ได้แสดงออกถึงสิ่งต่าง ๆ ครบทุกด้าน แต่อย่างน้อยเราก็ได้รับรู้ถึงแง่มุมเฉพาะด้านของผู้จดบันทึก ปัจจุบันมีวิธีการบันทึกหลายรูปแบบ เช่น การจดบันทึกในสมุดที่เป็นกระดาษ การจดบันทึกในแอปพลิเคชันหรือโปรแกรมต่างๆ ที่มีให้เลือกใช้กันหลากหลายแล้วแต่ผู้บันทึกจะเลือก แต่ปัญหาของการบันทึกในแอปพลิเคชันหรือโปรแกรมนั้นเป็นการบันทึกส่วนบุลคลและเข้าถึงยาก เพราะมีการเข้ารหัสส่วนตัวไว้ทำให้บุคคลที่สามไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลเหล่านั้นได้ จึงเป็นเรื่องที่น่าเสียดายหากข้อมูลเหล่านั้นจะถูกลบทิ้งไปจากการเสื่อมสภาพของอุปกรณ์ที่ใช้บันทึก และอาจถูกลบทิ้งเพราะไม่มีการปรับปรุงข้อมูลให้เป็นปัจจุบันจากการใช้งาน หรืออาจถูกลบบัญชีของผู้ใช้เนื่องจากไม่ได้ต่อค่าบริการเก็บรักษาข้อมูลจากผู้ให้บริการ แม้ว่ารูปแบบการเขียนบันทึกจะมีรูปแบบที่เปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย แต่ถ้าหากบันทึกเหล่านั้นถูกค้นหาก็ย่อมมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์อย่างแท้จริง

การจดบันทึกและการสังเกตุ เป็นเครื่องมือพื้นฐานที่สำคัญที่ทำให้เกิดนวัตกรรมใหม่ ทำให้เกิดความเข้าใจในธรรมชาติ อาจพบสิ่งใหม่ มีความรู้ใหม่เกิดขึ้นกับผู้จดบันทึก และส่งต่อความรู้นั้นให้ผู้อื่น

ดังนั้นเพื่อเป็นการส่งเสริมให้มีการจดบันทึกให้มากขึ้น ในการนี้หอจดหมายเหตุดาราศาสตร์แห่งชาติ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) กำหนดให้มีโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อให้ผู้เข้าร่วมตระหนักถึงการจดบันทึกเหตุการณ์ทางดาราศาสตร์ที่ผู้บันทึกอาจเคยได้พบเห็นด้วยตัวเองเพื่อเก็บไว้เป็นความทรงจำ และส่งต่อให้คนรุ่นต่อไปได้รับรู้ถึงเหตุการณ์ที่เคยเกิดขึ้นในอดีต

เมื่อไร 15 มีนาคม 2568 สถานที่ห้องอเนกประสงค์ ชั้น 1