โครงการศิลปินในตู้ ภูมิใจเสนอ:

ต่างแดน

นิทรรศการภาพถ่ายส่วนตัวโดย ท่านชิ้น – ม.จ.ศุภสวัสดิ์ สวัสดิวัตน

ภัณฑารักษ์ มานิต ศรีวานิชภูมิ

อัลบั้มรูปถ่ายเก่าปกหนังขนาดใหญ่หนาและหนัก 2.3 กก. ข้างในติดรูปถ่ายขาว-ดำ 143 รูปแน่นเต็มทุกหน้า  กระดาษอัดรูปมีลักษณะพิเศษอมสีชาซีเปีย (Sepia tone) พื้นผิวเป็นริ้วตามสมัยนิยมในยุคนั้น สะท้อนให้เห็นว่าช่างภาพตั้งใจอัดขยายรูปของตนเก็บไว้อย่างดี เมื่อดูตัวรูปถ่ายอย่างพินิจพิเคราะห์จะเห็นว่าฝีมือถ่ายภาพไม่ธรรมดาเลย  และนี่คือผลงานภาพถ่ายของ ท่านชิ้น – ม.จ.ศุภสวัสดิ์วงศ์สนิท สวัสดิวัตน ที่สร้างขึ้นระหว่างปี  2477 – 2495 อัลบั้มชุดนี้ถูกเก็บอยู่ในลังสังกะสี กองรวมกับสิ่งของต่างๆ มากมายในบ้านของ จักกาย ศิริบุตร ศิลปินร่วมสมัยเรืองนามผู้เป็นหลานตา 

ใครจะไปคิดว่าผู้ที่จบวิชาการทหารและการสืบสวนสอบสวนตำรวจจะมีความเข้าใจศิลปะการถ่ายภาพแนวพิกทอเรียล (Pictorialism) และแนวภาพถ่ายล้ำยุครัสเซีย (Russian Avant Garde Photography) ต้นคริสต์ศตวรรษ 20 ได้ลึกซึ้งเป็นอย่างดี  ดังตัวอย่างภาพคนขึ้นบันไดที่ถ่ายจากมุมสูงสายตานก กล้องเอียงให้เส้นของขั้นบันไดทแยงมุมจากซ้ายมาขวา เห็นหญิงชุดดำ, หนุ่มกะลาสีเรือ และชายแก่ใต้เสื้อคลุมดำกำลังก้าวขึ้นบันไดมุ่งไปในทิศทางเดียวกัน ภาพแบบนี้ถือว่าเข้าสูตรแนวถ่ายภาพล้ำยุครัสเซีย  มีการวางมุมกล้องเอียงไม่ธรรมดา เกิดองค์ประกอบเส้นทแยงมุมหรือเส้นแบบเรขาคณิต ให้ความรู้สึกเคลื่อนที่ไม่หยุดนิ่ง  ผลงานชุดภาพถ่ายบุคคล (portrait) ก็มีความโดดเด่นไม่น้อย ด้วยมุมกล้องต่ำทำให้ผู้เป็นแบบดูสง่า เป็นธรรมชาติ มีการเล่นแสงเงาเพิ่มบรรยากาศแบบละครให้กับภาพ

นิทรรศการ “ต่างแดน” คัดสรรภาพถ่ายบางส่วนของท่านชิ้นมาจัดแสดงประกอบด้วยภาพที่ถ่ายขึ้นขณะตามเสด็จพระเจ้าอยู่หัวร.7 ไปประเทศต่างๆจำนวน 23 ชิ้น, ภาพถ่ายบุคคลและครอบครัวจำนวน 29 ชิ้นและภาพหุ่นนิ่ง (still life) 5 ชิ้น

มานิต ศรีวานิชภูมิ ภัณฑารักษ์นิทรรศการกล่าวถึงการค้นพบอัลบั้มชุดนี้ว่า “นี่คือ จิ๊กซอประวัติศาสตร์การถ่ายภาพไทยที่ขาดหายไป ผลงานโดดเด่นของท่านชิ้นบอกกับเราว่ายังมีช่างภาพฝีมือดี ไม่ว่าเจ้าหรือสามัญชน ไม่ว่ามืออาชีพหรือสมัครเล่นในอดีตที่ยังไม่ถูกค้นพบ  ผลงานของพวกเขาเหล่านั้นอาจซุกอยู่ในหีบที่ใดที่หนึ่งของบ้าน”

ท่านชิ้น – ม.จ.ศุภสวัสดิ์วงศ์สนิท สวัสดิวัตน (2443 – 2510) จบวิชาการทหารจาก Woolich Military Academy และการสืบสวนสอบสวนตำรวจ Scotland Yard ท่านเป็นทั้งราชองครักษ์ในพระเจ้าอยู่หัว ร.7 และสมเด็จพระนางรำไพฯ อดีตหัวหน้าเสรีไทยสายอังกฤษในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 (2484 – 2488) เมื่อสงครามสิ้นสุดท่านได้รับแต่งตั้งเป็นทูตสหประชาชาติโดยรัฐบาลปรีดี พนมยงค์  หลังจากนั้นหันมาเป็นชาวไร่ เจ้าของ “สวนเสมา” สวนเกษตรเชิงทดลอง เพชรบุรี (2495 – 2510)  ท่านชิ้นสนใจศิลปะทั้งภาพถ่าย  จิตรกรรม และการละคร เมื่ออายุ 30 กว่าขณะเป็นราชองครักษ์ใกล้ชิด ร.7เมื่อคราวประทับ ณ ประเทศอังกฤษ จนสวรรคต

Galerie Oasis, 4 Sukhumvit 43, Bangkok 10110, THAILAND.  

Open only Thursday – Sunday, 12.00 – 18.00 h.